Tuesday, August 5, 2008

Su Altı Peyzajı Hakkında: Odak Ve Altın Oran

Su altı peyzajı son derece kişisel bir şeydir. Onun içindeki estetik de özneldir. Bununla birlikte bin yıllık süreçte insanoğlu estetiğe (elbette batılı güzellik anlayışına dayanan) dair bir bilgi birikimi de oluşturmuştur. Bu felsefenin iki noktasının aydınlatılmasının faydalı olacağını düşünüyorum.

Odak Noktası

Odak fikrine sanatın tüm alanlarında sıkça rastlanır. Odak, tasarımcının öne çıkmasını umduğu şeyi ana nokta olarak sunar. Harika bir düzenlemenin sadece bir odak noktası olur. Geri kalan herşey ikincil plandadır. Çok fazla odak noktası doğru bir gözlem yapmayı zorlaştıracak ve sanat eserindeki mesajın algılanmasını imkansız hale getirecektir. Su altı peyzajında odak noktası kaya, kök ve renk bile olabilir. Düzenlemenin biçimi, bitkilerin şekli, büyüklüğü ve oranı gibi etkenler odak noktasının oluşturulmasında etkilidir.

Bu yüzden su altı peyzajından önce tasarımımın sahip olmasını istediğim temayı şekillendirmeye çalışırım. Tema gerekli malzemeler bir araya getirilmeden önce belirlenmelidir. Eğer malzemelerinizi alırken plan yaparsanız sonuçta ortaya çıkacak ürün istediğiniz şeye daha az benzeyecektir. Tecrübeli bir akvaryum düzenleyicisi tasarımının kurulumdan önce ve sonraki yerleşim planlarını hesaplayabilir. Hatta tasarıma başlamadan detaylı çizimler yapabilenler bile mevcuttur. Bu yüzden bazı tasarımcıların temkinli görünmediklerine bakmayın, onlar bir çok defa başlamadan önce gerekli her şeyi hesaba katmışlardır. Sabır ve tecrübe onları su altı peyzajında istediklerini yapabilecek konuma getirmiştir. Bir çok kişi sıklıkla aklındaki tüm fikirleri bir tankta gerçekleştirmek ister ve sonuçta anlaşılmaz bir tasarım ortaya çıkar.






Altın Oran

Altın oran matematiğin çok eski konularından biridir. Günümüzün teknolojileri ve matematik teorileriyle bile kolayca açıklanamayan büyüleyici bir niteliğe sahiptir. Altın Oran'ın amacı estetik açısından en uygun orantılılığı bulmaya çalışmaktır.

Bir akvaryum düzenlemesinde kompozisyon en belirleyici etkendir. Kompozisyon sanatsal anlayışı ifade eden bir terimdir. Tasarımın güzelliğinin yanında içerdiği temayı da sunarken, kayalar, kökler ve/veya bitkiler ve onların birbirleriyle göreceli konumlarından oluşan bir hacim kullanılır. Bütün bunlar tankın tam bir bütünlük içinde olmasını sağlarlar.

Altın Oran yaratıcı sanatlarda kullanılan bir tekniktir. Temeli basit bir matematiğe dayanmaktadır. Bir AB doğru parçasını bu noktaların arasındaki bir C noktasından ikiye bölelim. Böylece AC ve CB doğru parçalarını elde etmiş oluruz. Eğer AC'nin AB'ye oranı CB'nin AC'ye oranına eşitse bu orana Altın Oran denilmektedir. Bu oran hesaplandığında 1.618'e 1 ya da 1'e 0.618 elde edilir.

Bu sayılar bazılarının kafasını karıştırabilir. Yani akvaryum düzenlemesi yapmak için hesap makinası mı kullanmamız gerekir? Gerçekte bu oran yaklaşık olarak kullanılır. Örneğin 2'ye 3, 3'e 5, 5'e 8, 8'e 13 veya 13'e 21 gibi…

Uzun süre önce benzer bir kavram "Dokuz Kare Kuralı" adıyla
Çin'de geliştirilmiştir. Altın Oran'a şaşırtıcı bir benzerliği vardır. Dört çizgi kullanılarak görüntü dokuza bölünür ve Altın Oran'a benzer bir yaklaşımda bulunulabilir.

Bu dört çizginin kesim noktaları görsel algıların en keskin olduğu yerlerdir.
Fotoğrafçılık açısından bu noktalar "İlginç Noktalar" olarak adlandırılırlar.

Su altı peyzajında odak noktasını bu dört ilginç noktadan birine yerleştirmeyi deneyebiliriz. Bu kavram hakkında hiç düşünmemiş olanlar bile güzel tasarımlar yaratabilirler. Bu onların güçlü görsel algılara sahip olmalarından kaynaklanıyor olabilir. Bir tasarımcı bir yer seçip oraya bir şey koyabilir. O bunun 'doğru' olduğunu hissettiğinde orada Altın Oran'ın varolduğu gözlenebilir. Bana inanmıyorsanız bunu kendiniz deneyebilirsiniz. Nesneleri başka nereye koyarsanız koyun size doğru görünmeyecek ve orada Altın Oran olmayacaktır. İnanması zor da olsa kendi "Dokuz Kare Kuralı"nızı çizerek yeniden deneyebilirsiniz.






Dokuz Kare Kuralını uygulayarak Odağın nereye yerleştirildiğini görebilirsiniz.



Dokuz Kare Kuralı tıka basa dolu tasarımların ortasında bile şaşırtıcı etkisini açıkça gösterecektir.

1 comment:

altug said...

Merhabalar,
Sadece yabancı dergilerde bulabildiğim bir konuyu paylaşmışsınız.Teşekkür ederim.Bana çok faydası oldu.Ayrıca harika bir bloğunuz var.Bemimki ile kıyaslayınca silbaştan yapasım geldi.